“Xóa mù” AI

Câu trả lời là có, và đề xuất của ông Trương Gia Bình không phải một câu nói đùa hay phút bốc đồng. Thực tế, AI đã, đang và sẽ tác động vào đời sống từng cá nhân, thị trường lao động, bức tranh kinh tế của một quốc gia hay toàn cầu. Mỗi lần một phiên bản AI xuất hiện là một lần thế giới choáng váng.

Trước đó là Chat GPT, Gemini, Meta, Tết vừa rồi là Deepseek, và gần đây nhất là AutoGPT Agent. Sự “khôn hơn” của AI trong các tác vụ công việc lẫn hỗ trợ cuộc sống nhanh tới chóng mặt. Thái độ của thị trường với AI cũng đã thay đổi. Người ta không còn quá quan trọng sản phẩm nào đó được tạo ra bởi AI hay thuần người nữa. Người ta chỉ nhìn kết quả sản phẩm.

Thị trường lao động những ngày gần đây cũng chứng kiến hai thái cực: làn sóng sa thải của các công ty ở các loại quy mô tới những cuộc “săn” kỹ sư AI ráo riết ở mọi ngành nghề. Thị trường có nhịp đập rõ ràng nhất về vai trò của AI. Các công ty nhận ra rằng với AI, nhân sự của họ chỉ cần một phần ba, thậm chí cả một phòng dăm người nay chỉ cần một người giỏi vận hành AI. Máy móc đã tạo ra cuộc cách mạng năng suất chưa từng thấy trong lịch sử. Nó đồng nghĩa với việc, các công ty phải chi trả ít hơn nhưng nhận về sản phẩm nhiều hơn, tốt hơn.

Ở chiều ngược lại, các tập đoàn lớn hay các công ty nhỏ đều tìm kiếm các kỹ sư AI. Chỉ cần được đào tạo bài bản, có kinh nghiệm hay mới ra trường đều được. Các đơn vị kinh doanh đều muốn tối ưu hóa quy trình sản xuất, cắt giảm bớt chi phí bằng AI. Tôi còn nhớ một dòng tuyển dụng tương đối ấn tượng của một công ty khi tuyển kỹ sư AI với mức lương khủng. Rằng, công ty này sẽ trả 120% lương trong 3 tháng thử việc - một lời đề nghị vô tiền khoáng hậu cho thấy sức nóng của ngành nghề.

Ý tưởng “bình dân AI vụ” của ông Trương Gia Bình, vì thế hoàn toàn có lý. Thực tế, việc bình dân học AI đã xuất hiện ở một số Sở Thông tin và Truyền thông ở một số địa phương khi họ cố đào tạo cán bộ địa phương có thể sử dụng AI ở mức cơ bản. Và ngay trong những dòng tuyển dụng đầu xuân, lác đác đã xuất hiện những trường học cấp 2, cấp 3 tuyển thầy dạy về AI và khoa học máy tính. Đó là những trường tư, học phí khủng. Họ chóng nhận ra vai trò của AI với chương trình giáo dục cũng như tiếp thị tuyển sinh.

Việc “xóa mù” AI sẽ là nền tảng để cuộc sống mỗi người tốt đẹp hơn và tạo điều kiện cho những nhân tài tương lai về lĩnh vực then chốt trong nhiều năm tới của nhân loại. Không còn là viễn cảnh, việc không nghề nghiệp nào không thể thay thế đang hiện hữu hơn lúc nào hết. Cập nhật, làm chủ công nghệ phần nào sẽ giúp mỗi người chủ động hơn với những biến chuyển vũ bão của lịch sử.

Tương tự với thái độ của người lao động với AI, chúng ta không nên coi AI là kẻ thù, là thứ sẽ “cướp” mất công việc của chúng ta nữa - dù thực tế khắc nghiệt đôi khi đúng là như thế. Cách tiếp cận khôn ngoan là nên học và nghiên cứu ứng dụng AI trong lĩnh vực của mình. Hợp tác với AI là cách làm tốt nhất để đảm bảo tăng năng lực, năng suất trong các ngành nghề, từ đó tạo vị thế trong công việc.

Tảng lờ với AI, coi thường những đề xuất phổ cập AI thực sự sẽ khiến người lao động bị bỏ lại phía sau. Và khi ấy, điều chúng ta sợ hãi về AI “cướp việc” chắc chắn sẽ xảy ra. Chúng ta đang đứng trước khúc quanh lịch sử vô cùng lớn. Nó thú vị để quan sát, hành động và cả lập thân, kiến tạo những sự nghiệp chưa từng có tiền lệ hoặc bị động rồi bị đào thải.

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết “Xóa mù” AI, bạn có thể mời tác giả Mỹ Anh một “ly cà phê” thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR “Buy me a coffee” Hoặc bạn cũng có thể tặng “ly cà phê” cho tác giả Mỹ Anh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: “Tặng cà phê cho tác giả Mỹ Anh”. Đọc cà phê tối, tặng “cà phê” là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một “ly cà phê”. Mỗi “ly cà phê” trị giá 23.000 đồng (1 USD).