Sách giáo khoa vẫn nóng hổi câu chuyện mọi nhà

Bàn về sách giáo khoa, ĐBQH Nguyễn Thị Kim Thúy (Đà Nẵng) khi thảo luận về Luật Giá (sửa đổi) đã kiến nghị cần có quy định về giá giá tối thiểu và giá tối đa cho sách giáo khoa mà chúng ta thường quen gọi là giá sàn và giá trần. Theo bà Thúy, Quốc hội tiếp thu ý kiến đại biểu đã có quyết định về giá trần nhưng vẫn giữ giá sàn. Bà Thúy cho rằng nếu không có giá sàn thì e rằng sẽ có doanh nghiệp đại hạ giá sách giáo khoa để triệt hạ đối thủ, chiếm thế độc quyền.
Giải trình vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết đã báo cáo với các cơ quan Quốc hội và các cơ quan này thống nhất không quy định giá sàn đề bảo đảm quyền lợi của người mua là học sinh, phụ huynh.

Như vậy, câu chuyện giá cả của sách giáo khoa chưa phải đã có sự đồng thuận cao giữa một số đại diện cơ quan lập pháp và cơ quan hành pháp trong việc điều hành liên quan nôi dung đã nêu. Nếu cần thì tiếp tục bàn thảo, phân tích, tranh luận để có chính sách giá cả thực sự thích hợp, vừa bảo vệ được quyền lợi chính đáng và hợp pháp của người tiêu dùng vừa tạo nên sự đồng thuận, thống nhất cao trong toàn xã hội.

Cũng liên quan đến Luật Giá với sách giáo khoa thì theo Luật này năm 2012, sách giáo khoa không thuộc mặt hàng do Nhà nước định giá mà do doanh nghiệp kê khai giá với Bộ Tài chính. Nhưng theo nghị quyết kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV thì sách giáo khoa sẽ được bổ sung vào danh mục hàng hóa do Nhà nước định giá khi sửa đổi Luật Giá. Vì vậy trong thời gian chờ sửa đổi Luật này, Nhà nước sẽ chỉ đạo việc hạ giá cho phù hợp điều kiện kinh tế - xã hội cụ thể, bảo đảm an sinh cho đồng bào, đặc biệt là với những vùng sâu, vùng xa.

Mặt khác, người dân và các đại biểu dân cử cũng lo ngại khi thấy quy định mới là giao quyền lựa chọn sách giáo khoa thay vì cho các trường như Nghị quyết Quốc hội năm 2014 thì nay lại giao cho UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Việc này nếu không được kiểm soát tốt và công khai, minh bạch thì cũng dễ bị nhóm lợi ích thao túng để trục lợi bất chính. Từ đây có thể thấy rằng: cần có đánh giá khách quan, khoa học về điểm ưu điểm, nhược điểm của từng phương án để tiếp tục bàn thảo đưa ra phương án tối ưu trong việc mua, bán sách giáo khoa, vừa tuân thủ pháp luật, vừa bảo đảm những thuộc tính cơ bản của kinh tế thị trường và vẫn mang tính nhân văn của một mặt hàng đặc biệt và thiết yếu cho hầu hết mọi nhà.

Rõ ràng câu chuyện sách giáo khoa đã và đang thu hút sự quan tâm của dư luận rộng rãi. Nhà nước đã có những biện pháp cải thiện tích cực như nghiêm cấm việc các cơ quan phát hành bán sách giáo khoa kèm theo rất nhiều sách tham khảo, theo kiểu “bia kèm lạc” mà "lạc" lại tốn tiền gấp nhiều lần "bia"; đã có quy định giá trần, tuy vậy vẫn còn một số vấn đề chưa thống nhất và cần được làm rõ, phân tích lợi hại kỹ càng để có được quyết sách đúng đắn, phù hợp và được xã hội đồng tình, nhất trí cao. Đây trước hết là trách nhiệm của những nhà lập pháp và hành pháp.

Hy vọng câu chuyện sách giáo khoa sớm có hồi kết và đó là những kết thúc rất có hậu cho một câu chuyện dài kỳ gian nan với nhiều chìm nổi.