Thông tư, công văn “hành” doanh nghiệp
Tại hội thảo "Dòng chảy pháp luật kinh doanh 2021" do Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tổ chức ngày 29/3/2022 đã có những ý kiến phản hồi từ thực tế.
 |
| Tình trạng phải có thông tư, công văn hướng dẫn triển khai thì mới thực hiện luật đã kéo dài nhiều năm trong bối cảnh hằng năm thường có thêm luật mới được ban hành. Đồ họa: Đan Nguyễn (Báo Đầu tư) |
Theo báo cáo của VCCI tình hình ban hành văn bản luật đã được cải thiện khá nhiều, tuy nhiên vẫn còn những vấn đề gây trở ngại cho doanh nghiệp trong quá trình sản xuất kinh doanh.
Theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban pháp chế của VCCI, từ ngày 1/1/2016 đến 20/7/2020 số lượng thông tư chiếm 68%, tức là chiếm 2/3 văn bản quy phạm pháp luật. Và mỗi luật hiện có trung bình khoảng 25,8 thông tư và 1,9 thông tư liên tịch hướng dẫn, tức là mỗi luật có tới cả thảy khoảng 28 thông tư.
Tình trạng thông tư ban hành các điều kiện kinh doanh không còn nhiều như trước nhưng vẫn còn, nhất là hiện tượng lạm dụng ban hành thông tư. Thực trạng này dễ đưa đến hệ lụy là quá lệ thuộc vào thông tư và trong nhiều trường hợp thông tư có vẻ "to" hơn cả luật, trong lúc đáng ra là ngược lại.
Do đặc thù luật ở nước ta nên hầu như cần phải có văn bản dưới luật, đặc biệt là thông tư giải thích để doanh nghiệp dễ dàng thực hiện. Thông tư tốt là văn bản diễn giải luật sáng tỏ, cụ thể, không rườm rà, khó hiểu, không mâu thuẫn với luật và các văn bản pháp quy hiện hành dưới luật.
Với số lượng áp đảo, hiện thông tư hướng dẫn có vai trò rất lớn trong đời sống kinh doanh, đứng về mặt pháp lý thì thuận lợi hay khó khăn cho doanh nghiệp cũng từ đó mà ra. Có khi không cần thiết nhưng vẫn ban hành quá nhiều thông tư như có đến 70 thông tư hướng dẫn Luật Các tổ chức tín dụng năm 2010, sửa đổi, bổ sung năm 2017... Và nhiều khi chỉ là một công văn thôi chứ chưa phải thông tư cũng đủ làm cho cả ngành… "đứng bánh".
Dẫn chứng một ví dụ mới đây Công văn 632/TCT-TTKT ngày 7/3/2022 của Tổng cục Thuế yêu cầu các Chi cục Thuế dừng hoàn thuế và truy thu thuế giá trị gia tăng (VAT) với các doanh nghiệp xuất khẩu sắn đã khiến Hiệp hội Sắn quốc gia và các doanh nghiệp xuất khẩu sắn phải có đơn kêu cứu gửi đến Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính.
Trong khi đó theo quy định của luật hiện hành thì có 3 điều kiện để doanh nghiệp xuất khẩu sắn được hoàn thuế, đó là: có hợp đồng xuất khẩu, có chứng từ của hải quan và có chứng từ thanh toán qua ngân hàng. Việc doanh nghiệp nước ngoài nếu có sai phạm thì họ chỉ chịu trách nhiệm với luật pháp nước họ, không can hệ đến doanh nghiệp xuất khẩu sắn của Việt Nam.
Ông Đậu An Tuấn đã bình luận về sự cố này: "Chỉ một công văn của ngành Thuế mà hàng trăm doanh nghiệp ngành Sắn, 1,2 triệu lao động trong ngành này "chết đứng". Chưa bàn đến lý lẽ của công văn, nhưng tác động của một văn bản hành chính tới doanh nghiệp là vô cùng lớn”.
Vụ việc này đã có tín hiệu khả quan, VCCI đã sắp xếp một cuộc làm việc giữa Tổng cục Thuế, Hiệp hội Sắn và các doanh nghiệp xuất khẩu sắn và Tổng cục Thuế cũng đã đồng ý.
Nhìn nhận những rủi ro trong môi trường kinh doanh liên quan đến thông tư, công văn, TS Nguyễn Đình Cung, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, chia sẻ và cảnh báo: “Sự tùy ý của các bộ, ngành trong ban hành công văn, thông tư đã là vấn đề của môi trường kinh doanh Việt Nam nhiều năm. Nhìn vào số lượng thông tư được ban hành hằng năm, chưa kể công văn, có thể thấy, vai trò trong giải thích pháp luật của hình thức văn bản này rất lớn. Nhưng nếu còn sự tùy ý, không có cơ chế giám sát, người kinh doanh luôn đối mặt với nguy cơ sai lúc nào không biết”.
Nhưng từ vụ việc cụ thể này có thể đặt lại vấn đề không mới nhưng vẫn thời sự: Đó là bao giờ thì sẽ cơ bản thanh toán vấn nạn những thông tư, công văn có nguy cơ "hành" doanh nghiệp; Và về phương diện quản lý Nhà nước cần tiếp tục có biện pháp như thế nào để thúc đẩy công cuộc cải cách hành chính, nhìn từ việc cải thiện tình hình ban hành thông tư, công văn?
Về phía Nhà nước cần có kế hoạch chỉ đạo các bộ, ngành, địa phương rà soát thường xuyên các văn bản ban hành, đặc biệt là với thông tư, công văn; ngành Tư pháp cần đi đầu trong việc rà soát các văn bản để góp phần làm tăng cường hiệu lực pháp lý, giảm thiểu rủi ro cho môi trường kinh doanh.
Mặt khác cần công khai, minh bạch các văn bản trả lời của cơ quan Nhà nước đối với doanh nghiệp để các chủ doanh nghiệp được biết, cập nhật thông tin và tăng cường trách nhiệm của cơ quan Nhà nước liên quan, cần có chế tài cụ thể để xử lý trách nhiệm cơ quan quản lý Nhà nước khi sai sót xảy ra, đặc biệt xử lý trách nhiệm cá nhân của những người ban hành văn bản; không để tình trạng "phép vua thua lệ làng" cứ dễ dàng tiếp diễn và sinh sôi nảy nở.
TS. Nguyễn Đình Cung có khuyến nghị trong việc tranh chấp giữa doanh nghiệp với các cơ quan quản lý Nhà nước cần sự có mặt của tòa hành chính để làm trọng tài. Đây là một ý kiến hay cần tham khảo và vận dụng, tuy nhiên cũng cần thấy rằng trong nhiều trường hợp thì rất dễ xảy ra tình trạng "Được vạ, má sưng" vì trong bối cảnh hiện nay, đây cũng chỉ là một giải pháp tình thế, tuy cần thiết song chưa phải là công cụ pháp lý đa năng, bao quát được nhiều tình huống có thể xảy ra.
Tóm lại con đường cải cách hành chính, trong đó có việc "dọn sạch" hành lang pháp lý với các thông tư, công văn vẫn còn không ít gian nan. Cần sự vào cuộc kịp thời và có hiệu quả của Chính phủ, cần tăng cường trách nhiệm hành chính và các chế tài xử lý các bộ, ngành, địa phương trong việc ban hành văn bản tạo điều kiện thuận lợi và môi trường đầu tư hấp dẫn cho các doanh nghiệp, phục vụ sự nghiệp kiến thiết quốc gia và phục vụ dân sinh.
| Nếu thấy bài viết "Thông tư, công văn “hành” doanh nghiệp" hữu ích, bạn có thể ủng hộ Phạm Xuân Dũng một "ly cà phê" để tác giả viết nhiều bài hay hơn nữa phục vụ bạn đọc. Để mời tác giả Phạm Xuân Dũng "ly cà phê" qua MoMo, bạn đọc ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR của MoMo. Để đăng ký và sử dụng ví MoMo, xem chi tiết hướng dẫn tại đây. "Buy me a coffee"
Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Phạm Xuân Dũng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Phạm Xuân Dũng".
|
 "Tăng lương tối thiểu sẽ ảnh hưởng doanh nghiệp trong ngắn hạn nhưng điều chỉnh được" Chia sẻ quan điểm cá nhân về vấn đề tăng lương tối thiểu, TS. Nguyễn Việt Cường - Thành viên độc lập Hội đồng Tiền ... |
 Tăng giờ làm thêm: Vấn đề được doanh nghiệp và người lao động quan tâm Đồng chí Vương An Nguyên – Chủ tịch Công đoàn Khu kinh tế (KKT) Đông Nam Nghệ An cho rằng, việc tăng giờ làm thêm ... |
 Cây sắn "phẫn nộ"?! Dù tên gọi ăn theo tiểu thuyết nổi tiếng "Chùm nho phẫn nộ" của John Stienbeck thì nội dung tuyệt không hề mảy may hư ... |
Liên quan
Kinh tế - Chính sách
Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi
Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội
Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”
Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Ba con số thiếu chủ ngữ
Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội
Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!
Văn hóa - Xã hội
Mong ước đầu năm học
Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1
Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân
Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử
Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học
Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.
Môi trường - Sức khỏe
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Vụ bắt cóc 20 giây
Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Tang thương Phố Núi
Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Bằng chứng F
Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Vụ sạt lở do… “nhân tai”
Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.
Tin mới
Đã đến lúc phải nhìn lại AI
Chúng ta đã qua “cơn choáng” trước những màn ra mắt khủng khiếp của AI. Các khóa học AI, các mô hình AI ứng dụng vào công việc đang được triển khai ào ạt. Giờ là lúc thực tế nhất, rõ ràng nhất về giá trị thực sự của AI.
Đằng sau trào lưu “búp bê hóa” con người
Trào lưu dùng AI biến người từ những đặc điểm nhận dạng liên quan tới công việc thành những hình ảnh con búp bê, những món đồ chơi thu nhỏ gây “bão mạng”. Không chỉ là trò đùa để cười rồi quên, một trong những trào lưu đầu của làn sóng AI này đang gợi mở nhiều điều.
Viên “kẹo rau” đắng ngắt!
Viên kẹo rau giờ trở nên đắng ngắt với Quang Linh vlogs, Hằng Du Mục và cả Thùy Tiên.
Tin tức khác
Sự lặp lại thú vị của lịch sử
50 năm trước, ngày 7/4/1975, từ Tổng hành dinh trên đường Hoàng Diệu, Hà Nội, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, với tư cách Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam, đã ký bức điện khẩn được coi là "mệnh lệnh lịch sử" gửi các cánh quân đang tiến vào Sài Gòn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh với nội dung: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa. Táo bạo, táo bạo hơn nữa. Tranh thủ từng giờ, từng phút, xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng.”
“Giang hồ mạng” đi quảng bá thương hiệu
Cuộc thi "Vua nem chua" gây tranh cãi xảy ra vào ngày 30/3 tại Công viên Tuổi Trẻ, TP Hòa Bình, khi Hợp tác xã Thực phẩm Chiển Hướng tổ chức sự kiện quảng bá sản phẩm nem chua mà không được cấp phép.
Lùm xùm ViruSs và dopamine hóng hớt
Gần 6 triệu lượt người xem 2 phiên livestream tranh cãi về chuyện tình ái của một streamer đã khiến dư luận bùng nổ. Nhưng đằng sau “cú nổ” ấy không phải là chuyện “anh kia cặp với chị này” mà là đỉnh điểm của sự vô bổ tới ngớ ngẩn của giải trí mạng.
Động đất thì phải làm gì?
Trận động đất xảy ra ở Myanmar vào hôm qua (28/3) đã ảnh hưởng tới hàng loạt các quốc gia trong khu vực, trong đó có Việt Nam. Sự kiện này được đánh giá là thảm họa thiên tai tồi tệ nhất của Đông Nam Á, trong nhiều năm.
Tờ vé số 2 tỷ không “nguyên hình, nguyên khổ”
Bà Nguyễn Thị Nguyệt- chủ nhân của tờ vé số trúng 2 tỷ đồng bị rách- vừa được tuyên thắng kiện trong vụ việc bà khởi kiện Công ty Xổ số Huế. Bà được nhận thưởng 2 tỷ đồng, đồng thời, Công ty Xổ số Huế phải chịu toàn bộ án phí.
Hà Nội 12 mùa “check-in”
Hà Nội vẫn nổi tiếng với 12 mùa hoa, song thời đại khác đã khiến việc thưởng hoa sâu lắng thành xa xỉ. Khi mỗi mùa hoa là một độ các “nàng thơ” tụ tập kín các gốc cây, cố để đem về những khuôn hình đẹp nhất “cúng phây”.