Cà phê tối

Đặt tên đường Gia Long và vai trò của nhà Nguyễn

PHẠM XUÂN DŨNG
Tác giả: PHẠM XUÂN DŨNG
Mấy ngày qua nhiều tờ báo đưa tin Hội đồng trị sự Nguyễn Phước tộc (con cháu vua Gia Long) đã có tọa đàm khoa học "Công lao và những dấu ấn tích cực về lịch sử và văn hóa của Hoàng đế Gia Long" tại Huế nhân 220 năm vị vua khai sáng triều Nguyễn lên ngôi hoàng đế (1802-2022).
Đặt tên đường Gia Long và vai trò của nhà Nguyễn
Nhà nghiên cứu Nguyễn Xuân Hoa trình bày tham luận tại tọa đàm khoa học "Công lao và những dấu ấn tích cực về lịch sử và văn hóa của Hoàng đế Gia Long". Ảnh: B.N (Dân Việt)

PGS.TS Nguyễn Phước Bửu Nam, Chủ tịch Hội đồng trị sự Nguyễn Phước tộc đã có ý kiến cần nhìn nhận đúng mức cống hiến quan trọng của vua Gia Long và cần đặt tên đường phố mang tên vua Gia Long, trước hết là ở ngay thành phố Huế. Ý kiến này đã nhận được sự đồng tình của các nhà nghiên cứu văn hóa, lịch sử như Nguyễn Xuân Hoa, Nguyễn Quang Trung Tiến...

Xin nhắc lại vấn đề này đã được một số nhà văn, nhà nghiên cứu đã từng trăn trở từ cách đây ít nhất vài chục năm. Còn nhớ trong bài viết "Vương triều Nguyễn trên đường phố Huế" của nhà văn Hoàng Phủ Ngọc Tường vào năm 1995, tác giả đã điểm lại công trạng của triều Nguyễn, minh oan một số điều do nhiều người định kiến hoặc ngộ nhận. Một số luận cứ, luận chứng được đưa ra trong bài viết này từ góc nhìn lịch sử:

Vào thời điểm đó, cả Đông Nam Á, cả châu Á (trừ Nhật Bản), đã không chống nổi ách thống trị của thực dân xâm lược phương Tây. Đâu phải chỉ riêng Việt Nam và nhà Nguyễn?

Pháp đánh Đà Nẵng năm 1858, đến năm 1888 vua Hàm Nghi mới bị bắt. Vậy nhà Nguyễn cũng đã "chịu khó" chiến đấu suốt 30 năm, dễ chi đầu hàng?

Cả sau khi đất nước đã rơi vào ách đô hộ, quân đội bị giải giới, triều đình chỉ còn là bù nhìn, thì hai ông vua kế tiếp là Thành Thái và Duy Tân vẫn tiếp tục mưu đồ khởi nghĩa để bị lưu đày. Có thể nào gộp chung họ với các vị vua bán nước?

Vua Minh Mạng: nhà văn hóa lớn, người xây dựng kinh thành Huế như hiện nay để thành "Di sản văn hóa thế giới"...

Như vậy thứ nhất thì việc nhìn nhận lại vai trò của vua Gia Long cũng cả vương triều Nguyễn (tức là kể cả các chúa Nguyễn như Nguyễn Hoàng, Nguyễn Phúc Nguyên, Nguyễn Phúc Lan...) là một vấn đề quan trọng và cấp thiết, trước hết từ tư duy đổi mới ngày càng khách quan của khoa học lịch sử.

Thứ hai là việc nhìn nhận toàn diện, khách quan và cởi mở để không phủ nhận nhà Nguyễn một cách cực đoan như trước đây và cũng tránh việc đề cao quá mức, không đúng với sự thật lịch sử, việc đánh giá công, tội phải rõ ràng, cụ thể và sòng phẵng.

Thứ ba, việc đề xuất đặt tên đường Gia Long sẽ mở đầu và góp phần khai thông những "điểm nghẽn" lịch sử từng bị phong bế; tiến đến việc thay đổi trong các sử liệu chính thống và cả trong sách giáo khoa trong tương lai, hy vọng là không phải chờ đợi lâu những điều mới mẻ được chính thức công nhận.

Trong một bài viết cách đây ít lâu, chúng tôi có đề cập đến công lao quan trọng của vua Gia Long, tựu trung ở những điểm cơ bản như thống nhất đất nước, mở đầu việc tạo dựng kinh thành Huế, sau này trở thành di sản thế giới và xác lập chủ quyền của Việt Nam ở Biền Đông, đặc biệt với hai quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.

Tuy nhiên từ việc thừa nhận đóng góp to lớn của vua Gia Long đến việc chính thức tôn vinh như đặt tên đường phố, mà phải là đường phố bề thế cho tương xứng là một khoảng cách không nhỏ, dư luận đang chờ một bước tiến cần có trong nhận thức lịch sử một cách chính thống và cần phải được thể hiện cụ thể, thuyết phục.

Đây là công việc không đơn giản, đòi hỏi sự chung tay tâm huyết của các nhà khoa học, của các nhà quản trị xã hội, các ngành liên quan và sự đồng thuận hưởng ứng của xã hội. Đã có một khởi đầu tốt đẹp, hy vọng mọi chuyện sẽ hanh thông.

Nếu bạn thấy bài viết hay, bổ ích, có thể ủng hộ Phạm Xuân Dũng một "ly cà phê" để tác giả viết nhiều bài hay hơn nữa phục vụ bạn đọc.

Để mời tác giả "ly cà phê" qua MoMo, bạn đọc ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR của MoMo. Để đăng ký và sử dụng ví MoMo, xem chi tiết hướng dẫn tại đây.

"Buy me a coffee"

Đặt tên đường Gia Long và vai trò của nhà Nguyễn

Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Phạm Xuân Dũng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội.

Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Phạm Xuân Dũng".

Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).
Du lịch sự kiện: Một góc nhìn từ Huế Du lịch sự kiện: Một góc nhìn từ Huế

Sáng nay (11/5), tại thành phố Huế (Thừa Thiên-Huế) có một hội thảo khoa học mang tên: "Xây dựng Thừa Thiên-Huế trở thành trung tâm ...

Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa

“Thừa Thiên Huế sẽ “cất cánh” bằng nội lực văn hóa”, ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Thừa Thiên Huế khẳng định với ...

Chân lý lịch sử là sự thật khách quan Chân lý lịch sử là sự thật khách quan

Tỉnh Thừa Thiên - Huế vừa tổ chức một sự kiện thu hút quan tâm của dư luận, đó là kỷ niệm 200 năm ngày ...

Kinh tế - Chính sách

Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi

Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Mỹ Anh

Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội

Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Hà Phan

Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”

Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Quốc Thắng

Ba con số thiếu chủ ngữ

Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Hà Phan

Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội

Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!

Văn hóa - Xã hội

Mỹ Anh

Mong ước đầu năm học

Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Hà Phan

Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1

Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
An Vinh

Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân

Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Mỹ Anh

Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử

Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
Hà Phan

300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học

Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.

Môi trường - Sức khỏe

Quốc Thắng

Ai đã đặt tên cho dòng sông?

Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Mỹ Anh

Vụ bắt cóc 20 giây

Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Mỹ Anh

Tang thương Phố Núi

Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Quốc Thắng

Bằng chứng F

Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Mỹ Anh

Vụ sạt lở do… “nhân tai”

Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.

Tin mới

Đã đến lúc phải nhìn lại AI

Đã đến lúc phải nhìn lại AI

Chúng ta đã qua “cơn choáng” trước những màn ra mắt khủng khiếp của AI. Các khóa học AI, các mô hình AI ứng dụng vào công việc đang được triển khai ào ạt. Giờ là lúc thực tế nhất, rõ ràng nhất về giá trị thực sự của AI.
Đằng sau trào lưu “búp bê hóa” con người

Đằng sau trào lưu “búp bê hóa” con người

Trào lưu dùng AI biến người từ những đặc điểm nhận dạng liên quan tới công việc thành những hình ảnh con búp bê, những món đồ chơi thu nhỏ gây “bão mạng”. Không chỉ là trò đùa để cười rồi quên, một trong những trào lưu đầu của làn sóng AI này đang gợi mở nhiều điều.
Viên “kẹo rau” đắng ngắt!

Viên “kẹo rau” đắng ngắt!

Viên kẹo rau giờ trở nên đắng ngắt với Quang Linh vlogs, Hằng Du Mục và cả Thùy Tiên.

Tin tức khác

Sự lặp lại thú vị của lịch sử

Sự lặp lại thú vị của lịch sử

50 năm trước, ngày 7/4/1975, từ Tổng hành dinh trên đường Hoàng Diệu, Hà Nội, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, với tư cách Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam, đã ký bức điện khẩn được coi là "mệnh lệnh lịch sử" gửi các cánh quân đang tiến vào Sài Gòn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh với nội dung: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa. Táo bạo, táo bạo hơn nữa. Tranh thủ từng giờ, từng phút, xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng.”
“Giang hồ mạng” đi quảng bá thương hiệu

“Giang hồ mạng” đi quảng bá thương hiệu

Cuộc thi "Vua nem chua" gây tranh cãi xảy ra vào ngày 30/3 tại Công viên Tuổi Trẻ, TP Hòa Bình, khi Hợp tác xã Thực phẩm Chiển Hướng tổ chức sự kiện quảng bá sản phẩm nem chua mà không được cấp phép.
Lùm xùm ViruSs và dopamine hóng hớt

Lùm xùm ViruSs và dopamine hóng hớt

Gần 6 triệu lượt người xem 2 phiên livestream tranh cãi về chuyện tình ái của một streamer đã khiến dư luận bùng nổ. Nhưng đằng sau “cú nổ” ấy không phải là chuyện “anh kia cặp với chị này” mà là đỉnh điểm của sự vô bổ tới ngớ ngẩn của giải trí mạng.
Động đất thì phải làm gì?

Động đất thì phải làm gì?

Trận động đất xảy ra ở Myanmar vào hôm qua (28/3) đã ảnh hưởng tới hàng loạt các quốc gia trong khu vực, trong đó có Việt Nam. Sự kiện này được đánh giá là thảm họa thiên tai tồi tệ nhất của Đông Nam Á, trong nhiều năm.
Tờ vé số 2 tỷ không “nguyên hình, nguyên khổ”

Tờ vé số 2 tỷ không “nguyên hình, nguyên khổ”

Bà Nguyễn Thị Nguyệt- chủ nhân của tờ vé số trúng 2 tỷ đồng bị rách- vừa được tuyên thắng kiện trong vụ việc bà khởi kiện Công ty Xổ số Huế. Bà được nhận thưởng 2 tỷ đồng, đồng thời, Công ty Xổ số Huế phải chịu toàn bộ án phí.
Hà Nội 12 mùa “check-in”

Hà Nội 12 mùa “check-in”

Hà Nội vẫn nổi tiếng với 12 mùa hoa, song thời đại khác đã khiến việc thưởng hoa sâu lắng thành xa xỉ. Khi mỗi mùa hoa là một độ các “nàng thơ” tụ tập kín các gốc cây, cố để đem về những khuôn hình đẹp nhất “cúng phây”.
Xem thêm