Báo chí cẩn trọng khi đặt title bài, không để gây hiểu nhầm trong bạn đọc
Suốt từ chiều tối qua (15/9) đến khi tôi viết những dòng này, trên nhiều trang mạng xã hội (MXH), xuất hiện nhan nhản những statut chê trách, chế giễu, thậm chí là lợi dụng để nói xấu không chỉ cá nhân một vị lãnh đạo TP Hà Nội, mà là cả tập thể lãnh đạo chính quyền thành phố.
Những statut trên Faceboook đó bám lấy cái title đăng trên một số tờ báo chính thống xuất bản chiều tối qua, khi mà vài báo đã sử dụng một câu trích phát biểu của Chủ tịch UBND TP Hà Nội để làm title.
Sự thực thì câu phát biểu ấy có nguồn gốc và đầy đủ trọn vẹn là thế này.
"Trưa qua 15/9, hơn 2 ngày sau khi xảy ra vụ việc, sau khi rút ngắn chuyến công tác tại châu Âu và về đến sân bay Nội Bài, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã đến thẳng Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn để thăm hỏi các nạn nhân vụ cháy chung cư mini ở quận Thanh Xuân.
Cũng ngay chiều hôm qua, sau khi từ Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn về, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã chủ trì Hội nghị trực tuyến triển khai Công điện số 796/CĐ-TTg ngày 13/9/2023 của Thủ tướng Chính phủ.
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Trần Sỹ Thanh nhắc vụ cháy chung cư mini ở Thanh Xuân là vụ việc có hậu quả nặng nề nhất của thành phố từ trước đến nay. Ông nói rõ: “Chúng ta đừng để sự mất mát của 56 gia đình nạn nhân vụ cháy chung cư mini trở thành vô nghĩa mà phải trở thành điều làm thay đổi nhận thức cấp ủy, chính quyền các cấp, kể cả thành phố đến quận huyện, phường xã về phòng cháy chữa cháy. Cần phát huy vai trò của cả hệ thống chính trị và đặc biệt là của người dân. Nếu người dân không ủng hộ chỉ thành công một nửa".
 |
| Báo chí đưa tin về sự kiện Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh chủ trì Hội nghị trực tuyến triển khai Công điện số 796/CĐ-TTg ngày 13/9/2023 của Thủ tướng Chính phủ vào ngày 15/9. Ảnh: dangcongsan.vn |
Sau đó, khi đưa tin bài về Hội nghị trên, một số báo trích câu phát biểu sau đây của ông Thanh để đặt title cho tin bài của bản báo: “Chúng ta đừng để sự mất mát của 56 gia đình nạn nhân vụ cháy chung cư mini trở thành vô nghĩa”.
Bất cứ ai học tiếng Việt cũng hiểu rằng, trong một câu phức hợp của tiếng Việt, luôn có mệnh đề chính và mệnh đề phụ và mệnh đề chính thường đứng sau mệnh đề phụ. Nó có nhiệm vụ truyền tải nội dung chính yếu, cơ bản của câu, ở trường hợp cụ thể đây là câu phát biểu của Chủ tịch UNND TP Hà Nội.
Đáng lẽ ra, báo chí nên sử dụng mệnh đề chính của câu phát biểu, không nhất thiết cắt cúp câu nói và chỉ đưa ra mệnh đề phụ; chỉ sử dụng một vế đầu của câu phát biểu trên để đặt làm title bài, hoặc đặt title tin bài về Hội nghị này bằng những câu ở vế sau câu nói của ông Thanh, cũng là mệnh đề chính của câu phát biểu. Ví dụ như: “Phải chuyển biến nhận thức của chúng ta, của người dân", “Vụ cháy phải trở thành điều làm thay đổi nhận thức cấp uỷ, chính quyền các cấp về phòng, chữa cháy”, hay là “Nếu người dân không ủng hộ chỉ thành công một nửa”, thì khi đó, ý tứ của title các bài viết sẽ rõ ràng, cụ thể, trọn nghĩa hơn rất nhiều, sẽ đúng với bản chất lời phát biểu của Chủ tịch Trần Sỹ Thanh hơn nhiều.
Và khi đó thì khó có ai trong số bạn đọc có thể hiểu nhầm ý của câu phát biểu của ông Chủ tịch Hà Nội.
Càng không có cơ hội để cho những ai bóp méo nội dung đầy đủ, ý nghĩa thực sự của câu phát biểu, khiến cho dư luận bị “dắt mũi”, bị đánh lửa, như “đổ thêm dầu vào lửa” với những bức xúc, đau đớn, hoang mang sau vụ cháy kinh hoàng đêm 12/9 ở Khương Hạ, Thanh Xuân, Hà Nội.
Trường hợp trích dẫn lời nói của lãnh đạo để đặt thành một cái title bài gây khó hiểu, gây phản cảm, để một số người lợi dụng như trường hợp tôi nói ở bài viết này, tuy không thường xuyên, nhưng thi thoảng vẫn lọt lưới biên tập và duyệt bài ở các báo chính thống, để rồi hiện ra trước mắt công chúng, gây bất lợi, mất uy tín của lãnh đạo và chính quyền các cấp.
Tôi thấy một số người giờ đọc báo hơi vội vã, nhiều khi hình như chỉ đọc cái title bài rồi đã nhanh chóng bày tỏ quan điểm của mình lên MXH một cách rất phiến diện.
Tất nhiên lỗi đầu tiên là thuộc về một vài tờ báo đã đặt title khiến bạn đọc bị “mất định hướng”, nhưng đây cũng là điều cần rút kinh nghiệm cho người đọc chúng ta.
Mong các phóng viên, nhà báo, các toà soạn báo hãy coi câu chuyện đặt title mà tôi đề cập ở bài viết này như môt kinh nghiệm cho nghiệp vụ báo chí và ý thức chính trị của chính mình.
Mong lắm thay!
VŨ HÙNG
| Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết, bạn có thể mời tác giả Vũ Hùng một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. "Buy me a coffee"
Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Vũ Hùng bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Vũ Hùng". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD). |
Liên quan
Kinh tế - Chính sách
Cổ phiếu VFS sau ngày đầu hứng khởi
Sau phiên đầu tràn đầy hứng khởi trên sàn Nasdaq, cổ phiếu VinFast (VFS) quay đầu giảm gần 19% trong ngày 16/8, giá trị công ty xuống dưới 70 tỷ đô so với 85 tỷ của ngày đầu tiên. Chuyện trên bình thường và chẳng có gì lạ trên thị trường chứng khoán quốc tế nhưng phần nào giúp chúng ta hiểu rằng sân chơi ấy không dễ chịu như nhiều người tưởng trong lúc phấn khích.
Giữ quận Hoàn Kiếm và tinh thần của Hà Nội
Bí thư Hà Nội Đinh Tiến Dũng vừa chia sẻ quan điểm về việc sắp xếp các đơn vị hành chính. Theo đó, tinh thần của thành phố sẽ “giữ ổn định” quận Hoàn Kiếm
Không thừa thế xông lên để “gậy ông đập lưng ông”
Giá gạo thế giới tăng, không ít doanh nghiệp đã “thừa thắng xông lên” đẩy nhanh xuất khẩu. Bộ trưởng Bộ Công thương khuyến cáo coi chừng “gậy ông đâp lưng ông”!
Ba con số thiếu chủ ngữ
Giữa lúc đang thiếu giáo viên trầm trọng thì nhiều cử nhân sư phạm diện cử tuyển vẫn chưa được bố trí việc làm, hàng trăm sinh viên tốt nghiệp ngành sư phạm vẫn thất nghiệp và hàng nghìn giáo viên rời khỏi ngành.
Khi công nhân “bàn luận” với Chủ tịch Quốc hội
Đời công nhân cạo mủ chúng em vất vả lắm! Dậy từ nửa đêm, lúc 1-2 giờ sáng, có khi sớm hơn. Cái mủ cao su lạ lắm, trời càng lạnh, càng có sương thì mủ càng ra nhiều. Cho nên người mình lạnh cỡ nào thì mình càng mừng cỡ đó. Sản phẩm nhiều thì được nhiều tiền công anh ạ! Nếu được phát biểu trước bác Huệ, em sẽ nói về đời công nhân cạo mủ cao su. Công việc cực nhọc nhưng lương thấp quá!
Văn hóa - Xã hội
Mong ước đầu năm học
Một năm học mới bắt đầu với nhiều niềm tin kỳ vọng cùng bộn bề vấn đề đối với thầy cô, học sinh, phụ huynh và những người làm giáo dục.
Tính cách của Nguyễn Thanh Long và số phận của ông Nguyễn Trường Sơn 1
Giữa tháng 9/2021, khi TP.HCM đã qua đỉnh dịch và chuẩn bị “mở cửa” thì bà con lại nháo nhác khi Nguyễn Thanh Long - Bộ trưởng Y tế lúc đó - người sắp ra tòa
Nghĩ về một ngày lễ lớn của lực lượng Công an Nhân dân
Hôm nay, 19/8/2023, kỷ niệm 78 năm Ngày truyền thống của lực lượng Công an Nhân dân Việt Nam. Trước hết, tôi xin trân trọng gửi tới toàn thể cán bộ, chiến sĩ đang và đã từng công tác trong lực lượng những lời chúc mừng chân thành, tốt đẹp nhất từ đáy lòng mình.
Oppenheimer và cách kể một câu chuyện lịch sử
Bộ phim Oppenheimer thuộc thể loại tiểu sử, kể câu chuyện về một nhân vật lịch sử với những biến động của lịch sử nước Mỹ và thế giới.
300 ngàn thí sinh và lựa chọn không vào đại học
Vừa tốt nghiệp THPT, Trung Hiếu tại Thái Bình lập tức nộp hồ sơ vào trường nghề công nghệ ô tô, bỏ xét tuyển đại học.
Môi trường - Sức khỏe
Ai đã đặt tên cho dòng sông?
Tin dồn dập về dòng Mekong sạt lở mấy ngày qua khiến cho bất cứ ai quan tâm đến môi trường đều cảm thấy lo ngại. Lo ngại vì nguyên nhân được phân tích
Vụ bắt cóc 20 giây
Một vụ bắt cóc trẻ em diễn ra giữa ban ngày, tại khu đô thị Việt Hưng (Hà Nội) vừa diễn ra hôm qua. Sáng nay, con tin đã được giải cứu an toàn, nghi phạm đã bị lực lượng cảnh sát bắt. Tuy nhiên, các clip ghi lại tình tiết gây án khiến người xem không khỏi lạnh gáy.
Tang thương Phố Núi
Tai nạn thảm khốc đã gây chấn động với giới bóng đá và tạo nên một không khí tang thương Phố Núi - khi những nạn nhân vắn số đều là gương mặt thân quen của làng bóng đá.
Bằng chứng F
Trên khắp đất nước Việt Nam này, có biết bao nhiêu mảnh đất, bao nhiêu con người mang nỗi đau chất độc màu da cam. Nhưng bằng chứng về mối liên hệ vẫn là thứ đi
Vụ sạt lở do… “nhân tai”
Trong khi câu chuyện về vụ sạt lở ở vườn sầu riêng tại Lâm Đồng vẫn còn nóng hổi, một vụ sạt nhỏ, với dòng nước nhấn chìm hàng loạt xế sang đã xảy ra ở Sóc Sơn (Hà Nội). Sau vụ việc, hình ảnh trên các mặt báo được chụp tại địa bàn mới thấy, hàng loạt homestay mọc lên như nấm, ngay giữa rừng phòng hộ.
Tin mới
Đã đến lúc phải nhìn lại AI
Chúng ta đã qua “cơn choáng” trước những màn ra mắt khủng khiếp của AI. Các khóa học AI, các mô hình AI ứng dụng vào công việc đang được triển khai ào ạt. Giờ là lúc thực tế nhất, rõ ràng nhất về giá trị thực sự của AI.
Đằng sau trào lưu “búp bê hóa” con người
Trào lưu dùng AI biến người từ những đặc điểm nhận dạng liên quan tới công việc thành những hình ảnh con búp bê, những món đồ chơi thu nhỏ gây “bão mạng”. Không chỉ là trò đùa để cười rồi quên, một trong những trào lưu đầu của làn sóng AI này đang gợi mở nhiều điều.
Viên “kẹo rau” đắng ngắt!
Viên kẹo rau giờ trở nên đắng ngắt với Quang Linh vlogs, Hằng Du Mục và cả Thùy Tiên.
Tin tức khác
Sự lặp lại thú vị của lịch sử
50 năm trước, ngày 7/4/1975, từ Tổng hành dinh trên đường Hoàng Diệu, Hà Nội, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, với tư cách Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Tổng Tư lệnh Quân đội Nhân dân Việt Nam, đã ký bức điện khẩn được coi là "mệnh lệnh lịch sử" gửi các cánh quân đang tiến vào Sài Gòn trong Chiến dịch Hồ Chí Minh với nội dung: “Thần tốc, thần tốc hơn nữa. Táo bạo, táo bạo hơn nữa. Tranh thủ từng giờ, từng phút, xốc tới mặt trận, giải phóng miền Nam. Quyết chiến và toàn thắng.”
“Giang hồ mạng” đi quảng bá thương hiệu
Cuộc thi "Vua nem chua" gây tranh cãi xảy ra vào ngày 30/3 tại Công viên Tuổi Trẻ, TP Hòa Bình, khi Hợp tác xã Thực phẩm Chiển Hướng tổ chức sự kiện quảng bá sản phẩm nem chua mà không được cấp phép.
Lùm xùm ViruSs và dopamine hóng hớt
Gần 6 triệu lượt người xem 2 phiên livestream tranh cãi về chuyện tình ái của một streamer đã khiến dư luận bùng nổ. Nhưng đằng sau “cú nổ” ấy không phải là chuyện “anh kia cặp với chị này” mà là đỉnh điểm của sự vô bổ tới ngớ ngẩn của giải trí mạng.
Động đất thì phải làm gì?
Trận động đất xảy ra ở Myanmar vào hôm qua (28/3) đã ảnh hưởng tới hàng loạt các quốc gia trong khu vực, trong đó có Việt Nam. Sự kiện này được đánh giá là thảm họa thiên tai tồi tệ nhất của Đông Nam Á, trong nhiều năm.
Tờ vé số 2 tỷ không “nguyên hình, nguyên khổ”
Bà Nguyễn Thị Nguyệt- chủ nhân của tờ vé số trúng 2 tỷ đồng bị rách- vừa được tuyên thắng kiện trong vụ việc bà khởi kiện Công ty Xổ số Huế. Bà được nhận thưởng 2 tỷ đồng, đồng thời, Công ty Xổ số Huế phải chịu toàn bộ án phí.
Hà Nội 12 mùa “check-in”
Hà Nội vẫn nổi tiếng với 12 mùa hoa, song thời đại khác đã khiến việc thưởng hoa sâu lắng thành xa xỉ. Khi mỗi mùa hoa là một độ các “nàng thơ” tụ tập kín các gốc cây, cố để đem về những khuôn hình đẹp nhất “cúng phây”.