Thở ở Hà Nội

Không cần công cụ đo hay bộ đo từ bất cứ đơn vị nào (mà đơn vị nào thì Hà Nội cũng nhiều ngày xếp hàng đầu thế giới về chỉ số ô nhiễm không khí trong những ngày này), bất cứ ai ở Hà Nội đều có thể thấy được màu trời nhờ nhờ.

Những người bị các vấn đề hô hấp như viêm xoang mãn tính thì khỏi cần nhìn, cơ thể cũng như những âm thanh sụt sịt của họ là thước đo rõ ràng nhất về chỉ số ô nhiễm. Có vô vàn lý do để dẫn tới tình trạng trên.

Quãng này năm ngoái, trên chính chuyên mục này, tôi có viết bài “Mỗi năm hoa đào nở, lại thấy lát vỉa hè”. Bài viết nói về những bất cập trong việc lát vỉa hè sát Tết với mục đích chỉnh trang đô thị.

Bởi, thời điểm này là cao điểm ô nhiễm không khí ở Hà Nội, việc các chính quyền các địa phương quận, huyện lát vỉa hè vô hình đã tạo thêm những áp lực lên khoang mũi của người dân Thủ đô.

Đến năm nay, mọi chuyện vẫn tái diễn y hệt. Bên cạnh đó, hàng loạt các công trình của các hộ gia đình đang cấp tập xây cất để nỗ lực xong trước Tết. Nào nhà ở, nào nhà trọ, nào kho xưởng, công ty… vô vàn lý do để người dân dốc tiền thời điểm này để chuẩn bị cho khởi đầu mới, trong năm mới Âm Lịch. Và thói quen cũng như nguyện vọng này của người dân là chính đáng.

Tới đây, sát Tết, nhu cầu đi lại sẽ còn tăng. Và, với xe xăng, cùng những chiếc bình bịch “từ thời Tống” của đội ngũ logistic từ các chợ, không khí sẽ tiếp tục chịu thêm những làn khói mờ mờ, những hạt bụi PM 2.5 lờ vờ.

Người dân chăm chỉ làm việc để có cái Tết ấm êm là nỗ lực mưu cầu hạnh phúc của người lao động.

Chưa kể, nghiên cứu “Impacts of the East Asia monsoon on the PM2.5 acidity in Hanoi” (Các tác động của mùa mưa Nam Á lên độ a xít của hạt bụi PM ở Hà Nội) được xuất bản trên Tạp chí Atmospheric Pollution Research của các nhà khoa học tại Viện KH&KT Hạt nhân đã đưa ra những phát hiện khác.

Rằng, bên cạnh nguồn ô nhiễm tại chỗ, chất lượng không khí Hà Nội vào những ngày mùa Đông có ảnh hưởng bởi gió mùa Đông Bắc. Các nguồn gió ở khu vực ven biển đô thị hóa và ô nhiễm cao của tỉnh Quảng Đông (Trung Quốc), bao gồm các siêu đô thị như Quảng Châu, Hồng Kông, Thâm Quyến và các thành phố khác, cũng ít nhiều tác động tới màu trời nhờ nhờ của Hà Nội.

Nói thế để thấy, chống biến đổi khí hậu hay đảm bảo chất lượng môi trường là bài toán tổng thể phức tạp. Ở đó, ai cũng có lý và nguyên do nào cũng dễ hiểu song không dễ giải quyết.

Nhưng, điều chắc chắn đúng và luôn đúng dành cho các nhà quản lý là tăng phương tiện thân thiện với môi trường (như xe điện); tăng cây xanh; tăng giám sát về ô nhiễm với các công trình xây dựng; và giảm việc chỉnh trang, xây dựng các công trình công không cấp thiết (ví như lát lại vỉa hè) tại Thủ đô vào những tháng “khó thở”...

Có áp dụng đồng bộ những giải pháp này, chúng ta mới không phải tăng số phòng bệnh viện khoa hô hấp. Đây không phải là ví von văn vở cho hay mà thở ở Hà Nội hay rộng hơn là một số đô thị ở Việt Nam là vấn đề thực sự.

Theo Báo cáo Gánh nặng Bệnh tật Toàn cầu, số người chết bởi phơi nhiễm PM2.5 ở Việt Nam từ 1990 đến 2015 có xu hướng tăng (trên 26.000 người/năm lên trên 42.000 người/năm).

Nếu đồng tình với góc nhận định trong bài viết “Thở ở Hà Nội" bạn có thể mời tác giả Mỹ Anh một "ly cà phê" thông qua Ví MoMo bằng cách ấn vào nút “Buy me a coffee” ở bên dưới hoặc quét mã QR. “Buy me a coffee” Hoặc bạn cũng có thể tặng "ly cà phê" cho tác giả Mỹ Anh bằng cách chuyển khoản trực tiếp vào tài khoản của Tạp chí Lao động và Công đoàn, số tài khoản: 118000001631, Ngân hàng Vietinbank chi nhánh Hà Nội. Lưu ý, trước khi chuyển tiền, bạn đọc vui lòng gõ nội dung: "Tặng cà phê cho tác giả Mỹ Anh". Đọc cà phê tối, tặng "cà phê" là chương trình của Tạp chí Lao động và Công đoàn. Khi đọc các bài viết trên mục Cà phê tối, nếu bạn đọc đồng cảm với góc nhìn của tác giả thì có thể mời người đó một "ly cà phê". Mỗi "ly cà phê" trị giá 23.000 đồng (1 USD).