Gian nan hành trình công đoàn bảo vệ người lao động

Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐVN làm việc với LĐLĐ tỉnh Bắc Giang và các cơ quan chức năng của tỉnh giải quyết vụ nợ đọng BHXH tại Công ty Trường Thành.

Công ty CP Thương mại - dịch vụ và đầu tư Trường Thành (gọi tắt là Công ty Trường Thành) có địa chỉ tại thôn Tân Thành, xã Phi Mô, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang, hoạt động trong lĩnh vực gia công hàng may mặc xuất khẩu từ tháng 6/2011. Đến tháng 7/2012 Công đoàn Công ty được thành lập trực thuộc Công đoàn ngành Công Thương tỉnh Bắc Giang.

Từ năm 2014 đến tháng 01/2017, Công ty đã không tham gia đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ tại Bảo hiểm xã hội huyện Lạng Giang. Ngoài nợ BHXH, Công ty còn chây ì nợ tiền lương, tiền thưởng, tiền phép năm, tiền ăn ca... của người lao động. Do vậy đã làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích của người lao động, trong đó NLĐ không được giải quyết chế độ ốm đau, thai sản, tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp.

Đến tháng 01/2017, Công ty đã ngừng hoạt động. Kể từ khi ngừng hoạt động, công ty không thanh toán được bất kỳ một khoản nợ nào cho người lao động và không đóng nộp tiền BHXH cho BHXH huyện Lạng Giang. Có 139 người lao động không được chốt sổ BHXH và 35 người lao động không được thanh toán các chế độ ốm đau, thai sản; 12 người lao động chưa được thanh toán tiền lương với tổng số tiền là 2.893.852.583 đồng (trong đó nợ BHXH là 2.577.420.583 đồng, nợ tiền phép, tiền thưởng năm 2015; nợ tiền lương 2016, tiền tăng ca là 316.432.000 đồng).

Bức xúc với thái độ vô trách nhiệm của Công ty Trường Thành, từ đầu năm 2017, người lao động đã gửi nhiều đơn thư và trực tiếp khiếu nại đến các cơ quan chức năng, đề nghị LĐLĐ tỉnh Bắc Giang và Công đoàn ngành Công thương vào cuộc. LĐLĐ tỉnh Bắc Giang và Công đoàn ngành Công thương đã nhiều lần đến làm việc với Công ty yêu cầu giải quyết, thanh toán các chế độ của người lao động. Sau các buổi làm việc với tổ chức Công đoàn, đại diện Công ty Trường Thành đã ký Biên bản cam kết thanh toán các khoản nợ đọng cho BHXH huyện Lạng Giang và cho người lao động trong năm 2017. Tuy nhiên, “nói lời không giữ lấy lời”, Công ty đã không thực hiện và tiếp tục phớt lờ quyền lợi của người lao động.

Đầu năm 2018, sau khi biết tin công ty sẽ được bán đấu giá thanh lý toàn bộ tài sản và quyền sử dụng đất để trả nợ số tiền là 15.948.791.275 đồng của ngân hàng BIDV chi nhánh Bắc Giang (bao gồm cả nợ gốc, lãi, lãi quá hạn), nhiều công nhân lao động đã tiếp tục gửi đơn đề nghị đến Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, Sở LĐ - TB và XH, LĐLĐ tỉnh, BHXH tỉnh, Công đoàn ngành Công Thương đề nghị can thiệp để công ty thanh toán các chế độ tiền lương, BHXH.

Thường trực LĐLĐ tỉnh đã chỉ đạo UBKT, Ban Chính sách - pháp luật LĐLĐ tỉnh phối hợp với Công đoàn ngành Công Thương quyết tâm chỉ đạo, hướng dẫn và đồng hành cùng với Ban chấp hành CĐCS Công ty Trường Thành đại diện cho tập thể người lao động khởi kiện công ty ra Toà án Nhân dân (TAND) huyện Lạng Giang.

Ngày 13/4/2018, đại diện CĐCS Công ty Trường Thành đã gửi đơn khởi kiện và các hồ sơ, chứng cứ pháp lý, giấy ủy quyền của người lao động Công ty Trường Thành ra Tòa án nhân dân huyện Lạng Giang để khởi kiện Công ty Trường Thành với 02 nội dung: Công ty Trường Thành phải đóng khoản nợ BHXH, BHYT, BHTN số tiền là 2.577.420.583 đồng và trả người lao động khoản nợ tiền phép, tiền thưởng năm 2015; tiền lương năm 2016, tiền tăng ca là 316.432.000 đồng.

Ngày 22 tháng 6 năm 2018 TAND huyện Lạng Giang đã ra quyết định số 01/2018/QĐST-LĐ về việc công nhận kết quả hòa giải thành ngoài tòa án. Theo đó, Công ty Trường Thành phải thanh toán khoản nợ tiền phép, tiền thưởng năm 2015; tiền lương năm 2016, tiền tăng ca là 316.432.000 đồng.

Ngày 03/8/2018 TAND huyện Lạng Giang đã ra Quyết định số 04/2018/QDDS-ST về việc công nhận kết quả hoà giải thành ngoài Toà án, theo đó Công ty Trường Thành phải có trách nhiệm nộp đủ số tiền nợ BHXH, BHYT, BHTN của 139 lao động là 2.577.420.583 đồng cho BHXH huyện Lạng Giang. Đây là thành công bước đầu của tổ chức công đoàn tỉnh Bắc Giang trong việc bảo vệ quyền lợi cho CNLĐ.

Tuy nhiên, trong một diễn biến mới, ngày 20/7/2018, Cục thi hành án dân sự tỉnh Bắc Giang và Công ty CP đấu giá tài sản Miền Bắc đã tiến hành bán đấu giá phát mại tài sản, máy móc của công ty Trường Thành được số tiền là 541.000.000 đồng.

Ngày 25/7/2018, Cục thi hành án dân sự tỉnh Bắc Giang và Công ty CP đấu giá tài sản Miền Bắc đã tiến hành bán đấu giá quyền sử dụng đất của Công ty Trường Thành, kết quả đấu giá thành công số tiền 14.350.000.000 đồng. Tuy nhiên Công ty Trường Thành đang nợ ngân hàng BIDV chi nhánh tỉnh Bắc Giang số tiền là 15.948.791.275 đồng tính đến ngày 20/8/2018 (bao gồm cả nợ gốc, lãi, lãi quá hạn, trong đó nợ gốc là 13.103.549.780 đồng, tiền lãi là 2.247.069.488 đồng và lãi quá hạn là 598.172.007 đồng). Như vậy, Công ty không còn khả năng chi trả các chế độ cho người lao động theo như 02 quyết định của TAND huyện Lạng Giang.

Do vậy, ngày 14/8/2018, Ban Thường vụ LĐLĐ tỉnh đã ban hành Công văn số 109/LĐLĐ gửi Ngân hàng BIDV chi nhánh tỉnh Bắc Giang đề nghị không thu tiền lãi đối với khoản vay của công ty Trường Thành nhằm ưu tiên giúp cho người lao động của công ty sớm được hưởng các chế độ BHXH, được chốt sổ BHXH để tiếp tục đóng BHXH ở các công ty khác. Từ đó giúp người lao động giảm bớt khó khăn, ổn định cuộc sống.

Tuy nhiên, 20/8/2018, Ngân hàng BIDV chi nhánh tỉnh Bắc Giang có Công văn trả lời LĐLĐ tỉnh Bắc Giang, viện dẫn các quy định của Nghị quyết số 42/2017/QH14 ngày 21/6/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu của các tổ chức tín dụng thì thứ tự ưu tiên thanh toán là cho Ngân hàng. Vì tài sản của Công ty Trường Thành đã được thế chấp tại ngân hàng BIDV chi nhánh tỉnh Bắc Giang và ngân hàng BIDV chi nhánh tỉnh Bắc Giang không có cơ sở để cắt giảm số tiền nợ của Công ty Trường Thành. Đến nay NLĐ vẫn chưa nhận được tiền theo 02 quyết định của TAND huyện.

Đồng chí Phạm Thị Lụa – Chủ tịch CĐCS Công ty Trường Thành với nỗi buồn khi NLĐ bị thiệt thòi quyền lợi

Trong quá trình đại diện, bảo vệ quyền lợi NLĐ, các cấp công đoàn tỉnh Bắc Giang đã đồng hành cùng họ nhằm đòi lại quyền lợi và đạt được kết quả pháp lý quan trọng. Tuy nhiên, các văn bản quy phạm pháp luật vẫn còn chồng chéo nhau, khiến việc giải quyết còn nhiều khó khăn vướng mắc. Đơn cử khoản 1 điều 54 Luật phá sản doanh nghiệp quy định: Trường hợp Thẩm phán ra quyết định tuyên bố phá sản thì tài sản của doanh nghiệp, hợp tác xã được phân chia theo thứ tự sau:

a) Chi phí phá sản;

b) Khoản nợ lương, trợ cấp thôi việc, bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế đối với người lao động, quyền lợi khác theo hợp đồng lao động và thỏa ước lao động tập thể đã ký kết;

c) Khoản nợ phát sinh sau khi mở thủ tục phá sản nhằm mục đích phục hồi hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, hợp tác xã;

d) Nghĩa vụ tài chính đối với Nhà nước; khoản nợ không có bảo đảm phải trả cho chủ nợ trong danh sách chủ nợ; khoản nợ có bảo đảm chưa được thanh toán do giá trị tài sản bảo đảm không đủ thanh toán nợ.

Còn khoản 4 điều 47 Bộ luật Lao động năm 2012 có quy định: Trong trường hợp doanh nghiệp, hợp tác xã bị chấm dứt hoạt động, bị giải thể, phá sản thì tiền lương, trợ cấp thôi việc, BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp và các quyền lợi khác của NLĐ theo TƯLĐTT và hợp đồng lao động đã ký kết được ưu tiên thanh toán.

Nhưng Điều 12 Nghị quyết số 42/2017 của Quốc hội về thí điểm xử lý nợ xấu có quy định: Số tiền thu được từ xử lý tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu, sau khi trừ chi phí bảo quản, thu giữ và chi phí xử lý tài sản bảo đảm được ưu tiên thanh toán cho nghĩa vụ nợ được bảo đảm cho tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài, tổ chức mua bán, xử lý nợ xấu trước khi thực hiện nghĩa vụ thuế, nghĩa vụ khác không có bảo đảm của bên bảo đảm.

Như vậy, Công ty Trường Thành đã cầm cố toàn bộ nhà xưởng, máy móc, quyền sử dụng đất cho Ngân hàng BIDV nên đây được coi là tài sản đảm bảo, do vậy cơ quan thi hành án đã ưu tiên thanh toán các khoản nợ của công ty Trường Thành cho ngân hàng BIDV. Điều này dẫn đến các khoản nợ lương, BHXH của người lao động không được thanh toán đã gây thiệt thòi rất lớn về quyền lợi.

Trước những bật cập trên chúng tôi kiến nghị Tổng LĐLĐ Việt Nam kiến nghị với Quốc hội, Chính phủ có những cơ chế chính sách ưu tiên giải quyết chế độ cho người lao động tại những doanh nghiệp phá sản, dừng sản xuất đã cầm cố tài sản đảm bảo với các tổ chức tín dụng nhất là kỳ họp Quốc hội khóa XIV đang diễn ra, đề cập đến nội dung sửa Bộ luật Lao động nhằm đảm bảo quyền lợi cho NLĐ.

Từ vụ việc đại diện, bảo vệ quyền lợi NLĐ tại Công ty Trường Thành, để tổ chức Công đoàn thực hiện tốt chức năng của mình, đòi hỏi phải có một nhận thức đúng từ NSDLĐ và công đoàn các cấp, nhất là CĐCS trong các doanh nghiệp. Trong giai đoạn hiện nay, khi quan hệ lao động ngày càng diễn biến phức tạp, yêu cầu đặt ra đối với các cấp công đoàn cần thực sự nỗ lực trong việc tham gia giải quyết các kiến nghị của người lao động và các mâu thuẫn phát sinh trong quan hệ lao động ở các doanh nghiệp.

Không riêng Trường Thành, thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, tình trạng nợ BHXH của doanh nghiệp còn nhiều, một số doanh nghiệp nợ trên 6 tháng, trên 12 tháng với số tiền lớn và chưa có tiến triển dẫn đến các chế độ TNLĐ, BNN, ốm đau, thai sản, trợ cấp thất nghiệp, chế độ hưu trí... của NLĐ không được thanh toán, chế độ, quyền lợi của NLĐ bị vi phạm. Đây sẽ còn là hành trình dài gian nan của tổ chức Công đoàn khi vào cuộc bảo vệ NLĐ.

Tăng tuổi nghỉ hưu cần có lộ trình để người lao động đỡ "sốc" Viện Nghiên cứu Kinh tế - Xã hội và Môi trường Việt Nam (iSEE) vừa tổ chức tọa đàm lấy ý kiến từ doanh nghiệp ...

Công đoàn phải đại diện bảo vệ tốt quyền lợi người lao động Nâng cao hiệu quả việc thực hiện các nhiệm vụ đại biện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho NLĐ là nội ...

84,5% người lao động các KCN Hưng Yên đã gia nhập công đoàn Phát triển đoàn viên theo phương pháp mới và thành lập CĐCS tạo tính bền vững để xây dựng tổ chức Công đoàn vững mạnh ...