Giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam: Trụ cột trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Giai cấp công nhân trong kỷ nguyên mới: Từ sức lao động đến sức sáng tạo

Việt Nam bước vào năm 2025 với một tâm thế đặc biệt. Đại hội Đảng các cấp đang chuẩn bị tiến tới Đại hội XIV của Đảng – một dấu mốc chính trị trọng đại, định hình chiến lược phát triển quốc gia trong thập niên mới. Cùng thời điểm ấy, Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị được ban hành, xác định rõ: khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực chủ yếu để phát triển đất nước nhanh và bền vững.

Điều này cũng có nghĩa: giai cấp công nhân không còn đơn thuần là “người lao động trực tiếp” – mà đã trở thành “người kiến tạo đổi mới”, là lực lượng nắm giữ then chốt trong quá trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng. Trong các nhà máy hiện đại, các khu công nghiệp công nghệ cao, người công nhân hôm nay không chỉ vận hành máy móc mà còn là người lập trình – tư duy – phản biện và cải tiến quy trình sản xuất. Họ là những công dân số thực thụ trong nền kinh tế tri thức.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chúc tết công nhân Công ty Cổ phần Than Đèo Nai. Ảnh: TTXVN

Từ Ba Son, Thaco, Hòa Phát, Samsung, VinFast… đến những khu chế xuất, khu công nghệ cao, bàn tay người công nhân Việt Nam đã chạm tới chuỗi giá trị toàn cầu. Nhưng ở một chiều sâu khác, họ cũng chính là lực lượng đang chịu nhiều thiệt thòi về thu nhập, đời sống, nhà ở, phúc lợi – nếu như thiếu đi sự đồng hành đúng mức từ thể chế và chính sách.

Tổ chức Công đoàn – điểm tựa chính trị, tinh thần và trí tuệ của người lao động

Trong bức tranh ấy, Công đoàn không chỉ là tổ chức bảo vệ quyền lợi người lao động, mà còn phải là “mái nhà chính trị”, là lực lượng tập hợp, giác ngộ, phát triển, bồi dưỡng những tinh hoa từ trong hàng ngũ công nhân để giới thiệu cho Đảng.

Năm 2025, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xác định chủ đề trọng tâm là “Năm phát triển đoàn viên, tham gia xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh”, và phát động Tháng cao điểm phát triển đoàn viên, thành lập công đoàn cơ sở.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương (đứng) chủ trì hội thảo khoa học quốc gia "Xây dựng giai cấp công nhân Việt Nam hiện đại, lớn mạnh".

Chỉ trong quý I/2025, toàn quốc đã thành lập mới 1.199 công đoàn cơ sở, kết nạp thêm 144.596 đoàn viên, nâng tỷ lệ phát triển vượt mốc 33%. Đây là minh chứng sinh động cho tinh thần chủ động, sáng tạo và kiên trì xây dựng tổ chức Công đoàn từ gốc rễ – từ từng phân xưởng, từng nhóm lao động nhỏ.

Công đoàn không ngừng đổi mới hình thức chăm lo: từ các “Chợ Tết Công đoàn”, “Tết Sum vầy – Xuân ấm áp”, đến hàng trăm nghìn suất quà, vé xe miễn phí, nhà “Mái ấm công đoàn”, tư vấn pháp luật lưu động… đã góp phần giúp hàng triệu người lao động giảm bớt nỗi lo mưu sinh và nâng lên niềm tin về một tổ chức sát cánh với họ mọi lúc, mọi nơi.

Công ty TNHH Pou Sung Việt Nam trao phần thưởng cho người lao động có sáng kiến, sáng tạo. Ảnh: TẤN MÂN

Nhưng sự quan tâm ấy chưa đủ nếu chỉ đến từ Công đoàn

Thực tế hiện nay, giai cấp công nhân Việt Nam đang đứng trước nhiều thử thách nghiêm trọng: mức sống thấp, công việc bấp bênh, áp lực tăng năng suất, nguy cơ mất việc do tự động hóa, thiếu kỹ năng số, khó tiếp cận nhà ở xã hội... Một bộ phận không nhỏ người lao động trẻ xa rời tổ chức, thậm chí thờ ơ với chính trị, mất phương hướng trước vòng xoáy thị trường.

Trong khi đó, Công đoàn ở nhiều nơi vẫn còn yếu ở cơ sở, gặp khó khăn khi tiếp cận doanh nghiệp FDI, nhất là những doanh nghiệp chưa thiện chí với tổ chức Công đoàn. Không ít cán bộ công đoàn vừa thiếu kỹ năng thương lượng, vừa thiếu động lực, vừa thiếu môi trường phát triển xứng đáng.

Chính vì thế, nếu chỉ để Công đoàn tự lo, khó có thể hoàn thành sứ mệnh dẫn dắt giai cấp công nhân trong kỷ nguyên mới. Cần có sự vào cuộc đồng bộ, mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa của cả hệ thống chính trị: từ Trung ương đến cơ sở, từ Quốc hội đến Chính phủ, từ các tổ chức chính trị – xã hội đến toàn dân.

Cần một chiến lược toàn dân – toàn diện – toàn hệ thống vì công nhân

Để giai cấp công nhân thật sự là lực lượng trung tâm, không chỉ cần lời kêu gọi, mà cần chính sách cụ thể:

Cần luật hóa mạnh hơn vai trò đại diện thương lượng của Công đoàn, đặc biệt tại doanh nghiệp ngoài nhà nước.

Cần ưu tiên bố trí ngân sách đầu tư cho đào tạo lại, đào tạo nghề mới, kỹ năng số cho công nhân.

Cần phát triển mạnh nhà ở xã hội, hạ tầng dịch vụ công phục vụ công nhân, con em công nhân.

Cần đưa công nhân trở lại thành đối tượng trung tâm trong xây dựng chính sách phát triển nguồn nhân lực quốc gia.

Đặc biệt, cần xem phát triển tổ chức Công đoàn như một chỉ tiêu chính trị trong đánh giá cấp ủy, chính quyền và doanh nghiệp – vì nơi nào Công đoàn mạnh, nơi đó người lao động an tâm gắn bó, nơi đó năng suất cao, ổn định xã hội và phát triển bền vững.

Ảnh minh họa.

Đừng để công nhân đứng ngoài kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

Không có dân tộc hùng cường nào mà giai cấp công nhân yếu ớt. Không có nền kinh tế tự chủ nào nếu người lao động thiếu tri thức, thiếu tổ chức, thiếu niềm tin.

Giai cấp công nhân Việt Nam chính là trụ cột của chiến lược phát triển quốc gia trong kỷ nguyên mới. Và tổ chức Công đoàn Việt Nam – nếu được trao quyền, được hỗ trợ, được củng cố toàn diện – sẽ trở thành lực lượng tiên phong đồng hành cùng Đảng, Nhà nước trong kiến tạo tương lai dân tộc.

Đã đến lúc không chỉ Công đoàn chăm lo cho công nhân, mà toàn xã hội phải chăm lo cho giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn – bằng hành động, bằng ngân sách, bằng chính sách và bằng cả niềm tin.

Nghiên cứu những vấn đề của công nhân là nhiệm vụ bức thiết trong kỷ nguyên mới Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng xác định yêu cầu: “Xây dựng giai cấp công nhân hiện đại, lớn mạnh; nâng cao bản lĩnh ...

Giai cấp công nhân Việt Nam ngày càng đóng góp cho sự phát triển của đất nước Tuy chỉ chiếm khoảng 14% dân số, 27% lực lượng lao động nhưng lực lượng công nhân cùng với người sử dụng lao động đóng ...

Tháng Công nhân 2025: Cụ thể hóa vai trò tiên phong của giai cấp công nhân Đồng chí Đỗ Đức Thiệm - Trưởng Ban Chính sách – Tuyên giáo – Nữ công, Liên đoàn Lao động tỉnh Lâm Đồng cho rằng: ...