Nghiên cứu

Công tác xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên ở DN ngoài khu vực Nhà nước

TS. Nhạc Phan Linh - ThS.Lê Thị Huyền Trang
Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII (2021) khẳng định kinh tế tư nhân được khuyến khích phát triển ở tất cả các ngành, lĩnh vực mà pháp luật không cấm, nhất là trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh, dịch vụ, được hỗ trợ phát triển thành các công ty, tập đoàn kinh tế tư nhân mạnh, có sức cạnh tranh cao. Khuyến khích doanh nghiệp tư nhân hợp tác, liên kết với doanh nghiệp nhà nước, hợp tác xã, kinh tế hộ; phát triển các công ty cổ phần có sự tham gia rộng rãi của các chủ thể xã hội, nhất là NLĐ. Cùng với phát triển kinh tế tư nhân, công tác phát triển Đảng ở khu vực này được Đảng ta đặt ra từ rất sớm.
Công tác xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên ở DN ngoài khu vực Nhà nước

Thường trực Đảng ủy khối Doanh nghiệp tỉnh Hà Nam trao giấy chứng nhận cho các cảm tình Đảng. Ảnh: P.Hằng

Chủ trương và kết quả xây dựng tổ chức Đảng, phát triển đảng viên

Phát triển kinh tế tư nhân, định vị vai trò của kinh tế tư nhân không phải đến Đại hội XIII của Đảng mới được đặt ra, mà là chủ trương được Đảng ta đề ra và từng bước hoàn thiện từ ngay sau đổi mới. Đến nay, cộng đồng doanh nghiệp ngày càng được thụ hưởng nhiều hơn kết quả của việc cải thiện môi trường kinh doanh, nhất là việc cắt giảm điều kiện đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính và các chính sách hỗ trợ doanh nhiệp phát triển. Năm 2019 (trước khi bùng phát dịch Covid-19), có hơn 138 nghìn doanh nghiệp thành lập mới với tổng số vốn đăng ký khoảng 1,7 triệu tỷ đồng và hơn 1,2 triệu lao động, tăng 5,2% về số doanh nghiệp, tăng 17,1% về vốn đăng ký và tăng 13,3% về số lao động so với năm 20181.

Cùng với việc tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế tư nhân phát triển, Đảng ta cũng đặc biệt chú trọng đến công tác xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên trong khu vực kinh tế này; xây dựng các đảng bộ, chi bộ cơ sở trong doanh nghiệp tư nhân thành hạt nhân chính trị lãnh đạo đảng viên, NLĐ; tuyên truyền, vận động chủ doanh nghiệp, các thành viên hội đồng quản trị và ban giám đốc nghiêm chỉnh chấp hành đường lối của Đảng, pháp luật của Nhà nước ở doanh nghiệp; bảo vệ lợi ích hợp pháp của NLĐ, của chủ doanh nghiệp; giữ vững an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trong doanh nghiệp.

Nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, Hướng dẫn về vấn đề trên được ban hành như: Hướng dẫn số 17-HD/BTCTW, ngày 30/1/2013, của Ban Tổ chức Trung ương, về “Thực hiện thí điểm việc kết nạp những người là chủ doanh nghiệp tư nhân đủ tiêu chuẩn vào Đảng”; Quy định số 170-QĐ/TW, ngày 7/3/2013, của Ban Bí thư, quy định “Chức năng, nhiệm vụ của đảng bộ, chi bộ cơ sở trong doanh nghiệp tư nhân”; Hướng dẫn số 12-HD/BTCTW, ngày 6/7/2018, của Ban Tổ chức Trung ương, về “Một số vấn đề về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”. Đặc biệt, Chỉ thị số 33-CT/TW, ngày 18/3/2019 của Ban Bí thư, về “Tăng cường xây dựng tổ chức Đảng trong các đơn vị kinh tế tư nhân” đã đánh giá tổng quát về tình hình xây dựng Đảng trong các đơn vị kinh tế tư nhân, chỉ rõ những kết quả đạt được và hạn chế còn tồn tại.

Công tác xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên ở DN ngoài khu vực Nhà nước
Năm 2019 (trước khi bùng phát dịch Covid-19), có hơn 138 nghìn doanh nghiệp thành lập mới với tổng số vốn đăng ký khoảng 1,7 triệu tỷ đồng và hơn 1,2 triệu lao động. Nguồn: nhadautu.vn

Lực lượng lao động ở Việt Nam hiện nay bao gồm khoảng 53,5 - 54,0 triệu người từ 15 tuổi trở lên có việc làm; khoảng 24 - 24,5 triệu người là lao động làm công hưởng lương, trong đó CNLĐ trong các doanh nghiệp chiếm trên 60%. Cả nước có khoảng 10,3 triệu đoàn viên công đoàn. Trong nhiệm kỳ 2013-2018, các cấp công đoàn đã phát hiện, bồi dưỡng và giới thiệu 387.380 đoàn viên công đoàn ưu tú, trong đó có 276.192 đoàn viên công đoàn ưu tú được kết nạp Đảng2 (chiếm tỷ lệ 2,63%). Tính đến 01/10/2018,cả nước có 12.808 tổ chức Đảng trong các đơn vị kinh tế tư nhân (chủ yếu là trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước), tăng 10.799 tổ chức đảng, gấp 6,38 lần so với năm 2008 nhưng chỉ chiếm 1,49% tổng số doanh nghiệp3.

Đa số tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước đã cụ thể hoá nhiệm vụ chính trị và xây dựng quy chế làm việc phù hợp, xác định rõ quyền hạn, trách nhiệm của mỗi bên trong phát triển doanh nghiệp cũng như nâng cao chất lượng hoạt động của tổ chức Đảng. Nhiều tổ chức Đảng trong doanh nghiệp thể hiện được vai trò là hạt nhân chính trị lãnh đạo xây dựng các đoàn thể vững mạnh, nhất là tổ chức Công đoàn; kịp thời nắm bắt tình hình tư tưởng, tâm tư, nguyện vọng và những kiến nghị, đề xuất của đảng viên, quần chúng để phản ánh với chủ doanh nghiệp xem xét, giải quyết. Chất lượng sinh hoạt chi bộ phù hợp với điều kiện sản xuất kinh doanh. Có nơi đã mời chủ doanh nghiệp dự sinh hoạt chi bộ, chủ động trao đổi nội dung sinh hoạt cấp uỷ, sinh hoạt chi bộ với chủ doanh nghiệp. Việc đánh giá, xếp loại chất lượng tổ chức Đảng hằng năm dần đi vào nền nếp. Trong các đơn vị kinh tế tư nhân (chủ yếu là trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước), tăng 10.799 tổ chức đảng, gấp 6,38 lần so với năm 2008 nhưng chỉ chiếm 1,49% tổng số doanh nghiệp3.

Công tác xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên ở DN ngoài khu vực Nhà nước
Hiện nay, cả nước có hàng chục nghìn tổ chức Đảng trong các đơn vị kinh tế tư nhân, chủ yếu là trong các doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước. Nguồn: tinhuykhanhhoa.vn

Một số tồn tại, hạn chế và những vấn đề đặt ra

Qua tổng kết thực tiễn tại các khu vực kinh tế trọng điểm của nước ta hiện nay cho thấy, công tác xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên trong khối doanh nghiệp tư nhân còn tồn tại những hạn chế, yếu kém.

Một là, không ít cấp ủy, chủ doanh nghiệp nhận thức chưa đầy đủ, chưa quan tâm đúng mức đến việc thành lập, hoạt động của tổ chức Đảng trong doanh nghiệp tư nhân, do đó, số lượng tổ chức Đảng, đảng viên trong doanh nghiệp tư nhân còn mỏng, vai trò, vị trí chưa đủ mạnh, hiệu quả hoạt động còn thấp. Tỷ lệ đảng viên khu vực kinh tế tư nhân hiện chỉ chiếm 0,78% tổng số lao động; đa số tổ chức Đảng là chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở, số lượng đảng viên ít.

Hai là, một số chi bộ đảng hoạt động mang tính hình thức, chất lượng sinh hoạt chưa cao, ảnh hưởng không nhỏ đến công tác phát triển đảng viên. Nhiều tổ chức đảng trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước khó khăn về kinh phí hoạt động. Sự đóng góp của tổ chức Đảng với sự phát triển của đơn vị kinh tế tư nhân còn hạn chế. Vị trí, vai trò của không ít tổ chức Đảng còn mờ nhạt, chất lượng hoạt động thấp. Ðáng chú ý, ở các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, mối quan hệ giữa tổ chức Đảng và ban giám đốc doanh nghiệp còn lỏng lẻo. Tổ chức Công đoàn, Đoàn Thanh niên chưa được chú trọng thành lập, phát triển tại khu vực này, cũng dẫn đến những hạn chế đối với công tác phát triển tổ chức Đảng, đảng viên.

Một số vấn đề đặt ra về công tác xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên ở doanh nghiệp ngoài khu vực Nhà nước
Tỷ lệ đảng viên khu vực kinh tế tư nhân hiện chỉ chiếm 0,78% tổng số lao động. Nguồn: vietnamtimes.net.vn

Ba là, vẫn còn một bộ phận chủ doanh nghiệp tư nhân, cũng như NLĐ không mặn mà đối với việc được đứng trong hàng ngũ của Đảng, lo ngại việc sinh hoạt chi bộ, học tập chính trị ảnh hưởng đến thời gian làm việc. Ngoài ra, nhiều công nhân thường xuyên phải thay đổi công việc gây khó khăn trong công tác bồi dưỡng kết nạp Đảng, sinh hoạt chi bộ. Nhiều người học xong lớp bồi dưỡng nhận thức về Đảng, chưa kịp kết nạp đã chuyển đi nơi khác làm việc… Nhiều còn nơi “trắng” tổ chức Đảng.Tỷ lệ đảng viên khu vực kinh tế tư nhân hiện chỉ chiếm 0,78% tổng số lao động. Nguồn:

Bốn là, phần lớn các đảng viên trong doanh nghiệp tư nhân là lao động phổ thông, ít tham gia vào ban lãnh đạo, đội ngũ chuyên viên kỹ thuật. Do đó, đảng viên, tổ chức Đảng trong các doanh nghiệp tư nhân chưa thực sự tiêu biểu, chưa thực sự tiên phong và khả năng thu hút những người khác trong doanh nghiệp vào Đảng chưa cao. Một số đảng viên chưa phát huy vai trò gương mẫu trong doanh nghiệp về đạo đức, lối sống, năng suất và hiệu quả thấp trong thực hiện nhiệm vụ được giao.

Công tác xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên ở DN ngoài khu vực Nhà nước

Phát huy tốt vai trò của tổ chức Đảng tại doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước sẽ tạo chỗ dựa tin cậy cho doanh nghiệp và người lao động. Ảnh: Quang Thái

Năm là, Nhiều chương trình, kế hoạch của các cấp ủy, chính quyền có chỉ tiêu về xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên trong doanh nghiệp tư nhân nhưng còn nặng về phong trào, hình thức, thiếu thực chất và khả thi. Việc lãnh đạo, chỉ đạo triển khai, tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách về phát triển tổ chức Đảng, đảng viên trong các doanh nghiệp ngoài nhà nước kết quả còn hạn chế. Công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục của một số cấp ủy đối với chủ đơn vị kinh tế tư nhân chưa thường xuyên, liên tục, kết quả còn hạn chế; biện pháp giáo dục, thuyết phục, động viên NLĐ phấn đấu trở thành đảng viên chưa hiệu quả.

Sáu là, quy định luật pháp về việc thành lập và hoạt động của tổ chức cơ sở Đảng và các tổ chức chính trị - xã hội ở doanh nghiệp chưa cụ thể, nên hầu hết chi ủy, chi bộ đảng trong các doanh nghiệp rất lúng túng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, xây dựng nội dung, phương thức hoạt động. Chức năng của chi bộ trong loại hình doanh nghiệp này chưa được hướng dẫn thực hiện cụ thể nên hoạt động của các tổ chức Đảng trong doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp có yếu tố nước ngoài còn yếu. Đối với doanh nghiệp tư nhân trong nước, nhiều tổ chức Đảng trong doanh nghiệp tồn tại và hoạt động một cách mờ nhạt.

Nhận diện những tồn tại, hạn chế như trên chỉ là công việc ban đầu; việc nghiên cứu, tìm giải pháp khắc phục cũng như đề ra những cơ chế chính sách để công tác xây dựng tổ chức Đảng, phát triển đảng viên ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước đạt hiệu quả cao đòi hỏi nỗ lực nhiều phía, của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò quan trọng của tổ chức Công đoàn.

Công tác xây dựng tổ chức Đảng và phát triển đảng viên ở DN ngoài khu vực Nhà nước
Để công tác xây dựng tổ chức Đảng, phát triển đảng viên ở khu vực doanh nghiệp ngoài nhà nước đạt hiệu quả cao đòi hỏi nỗ lực nhiều phía, của cả hệ thống chính trị, trong đó có vai trò quan trọng của tổ chức Công đoàn. Nguồn: baophapluat.vn

Chú thích:

1 Tổng cục Thống kê – Tổng quan kinh tế xã hội Việt nam năm 2019.

2 Văn kiện Đại hội đại biểu Công đoàn Việt Nam, lần thứ XII, tr 34,52,92.

3 Ban Tổ chức Trung ương, Báo cáo tổng kết các chủ trương, chính sách về phát triển tổ chức Đảng, đảng viên trong các đơn vị kinh tế ngoài khu vực kinh tế Nhà nước, HN, tháng 12/2018.

Chuyển 2.800 công nhân ra khỏi ổ dịch ở Bắc Giang Chuyển 2.800 công nhân ra khỏi ổ dịch ở Bắc Giang

Ngay trong chiều 5/6, tỉnh Bắc Giang đưa thêm 2.800 công nhân ở thôn Núi Hiểu, xã Quang Châu đi cách ly tập trung trên ...

Nam công nhân tử vong ở Bắc Giang không do tiêm vắc xin Covid-19 Nam công nhân tử vong ở Bắc Giang không do tiêm vắc xin Covid-19

Các chuyên gia y tế khẳng định, nam công nhân tử vong là lao động của Công ty TNHH Luxshare ICT Bắc Giang không liên ...

Những hình ảnh đầu tiên về buồng xét nghiệm COVID-19 tại Bắc Giang Những hình ảnh đầu tiên về buồng xét nghiệm COVID-19 tại Bắc Giang

Tối ngày 5/6, những buồng xét nghiệm COVID-19 đầu tiên đã được lắp đặt tại Trung tâm Y tế huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang.

Tin mới hơn

Kinh tế tư nhân phát triển: Công nhân lớn mạnh, công đoàn vững chắc

Kinh tế tư nhân phát triển: Công nhân lớn mạnh, công đoàn vững chắc

Kinh tế tư nhân đang ngày càng thể hiện được vai trò “một động lực quan trọng của nền kinh tế” như tinh thần Đại hội Đảng lần thứ XII xác định. Tầm quan trọng và hiệu quả của kinh tế tư nhân từ thực tế 40 năm đổi mới của đất nước một lần nữa cho thấy thành phần kinh tế này đang được định vị lại, có một vị trí xứng đáng.
Kinh tế tư nhân và bứt phá thể chế

Kinh tế tư nhân và bứt phá thể chế

Muốn có doanh nghiệp lớn, thì phải có tư duy lớn và thể chế lớn. Một quốc gia muốn phát triển bền vững không thể thiếu khu vực kinh tế tư nhân năng động, sáng tạo và vững mạnh. Khi thể chế mở đường, doanh nhân sẽ tự tin bước tới.
Công đoàn đồng hành cùng kinh tế tư nhân phát triển bền vững

Công đoàn đồng hành cùng kinh tế tư nhân phát triển bền vững

Trước yêu cầu phát triển nhanh và bền vững, khu vực kinh tế tư nhân cần có sự đồng hành, hỗ trợ thiết thực từ các tổ chức chính trị - xã hội, trong đó tổ chức Công đoàn giữ vai trò không thể thiếu trong việc chăm lo, bảo vệ quyền lợi người lao động và thúc đẩy mối quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ.

Tin tức khác

Phát triển kinh tế tư nhân: Cơ hội và thách thức với tổ chức Công đoàn Việt Nam

Phát triển kinh tế tư nhân: Cơ hội và thách thức với tổ chức Công đoàn Việt Nam

Trong những năm gần đây, khu vực kinh tế tư nhân tại Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ và trở thành một trong những động lực quan trọng nhất thúc đẩy tăng trưởng kinh tế quốc gia. Nhờ vào sự hỗ trợ của các chính sách cải cách và môi trường đầu tư ngày càng thuận lợi, khu vực này không ngừng mở rộng quy mô, đa dạng hóa lĩnh vực hoạt động và gia tăng đáng kể về số lượng doanh nghiệp.
Học tập suốt đời – Động lực phát triển của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam

Học tập suốt đời – Động lực phát triển của giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn Việt Nam

Bài viết “Học tập suốt đời” của đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, đã khẳng định sâu sắc vai trò của việc học tập không ngừng trong sự phát triển của đất nước, của mỗi cá nhân, đặc biệt là đối với cán bộ, đảng viên, công nhân và người lao động. Học tập không chỉ giúp nâng cao tri thức, mà còn là điều kiện tiên quyết để dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới và cống hiến hết mình vì lợi ích chung.

Nêu bật vai trò của công đoàn trong thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy

Việc sắp xếp, tinh giản bộ máy hành chính ở địa phương nhằm khắc phục tình trạng cồng kềnh, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý.

Gợi mở văn hóa Công đoàn Việt Nam hướng đến 100 năm hình thành và phát triển

95 năm hình thành và phát triển trong những môi trường khác nhau, trong đó có môi trường rất khốc liệt đã tạo nên một công đoàn Việt Nam bản lĩnh, mạnh mẽ, độc đáo. Vì vậy, đúc kết văn hóa tổ chức công đoàn Việt Nam đã đến lúc là việc cần làm. Để cày vỡ vấn đề này, tôi xin nêu một số vấn đề như là hành trang trên con đường phát triển mới, tô thắm bản sắc công đoàn Việt Nam hướng đến kỷ nguyên mới sẽ có nhiều thay đổi nhanh chóng, lớn lao.

Nhiệm vụ trọng tâm đưa Luật Công đoàn (sửa đổi) vào cuộc sống

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV đã thông qua Luật Công đoàn (sửa đổi) - còn gọi là Luật Công đoàn 2024. Từ Luật Công đoàn đầu tiên được ban hành năm 1957, đây là lần thứ tư Quốc hội xem xét sửa đổi Luật Công đoàn. Luật Công đoàn 2024 được ban hành là kết quả của sự nỗ lực toàn hệ thống Công đoàn Việt Nam, đánh dấu bước trưởng thành của tổ chức Công đoàn trong hoạt động xây dựng và tham gia xây dựng chính sách, pháp luật. Nhiệm vụ trọng tâm trước mắt của tổ chức Công đoàn là cần sớm đưa Luật vào cuộc sống, đáp ứng vọng, sự mong mỏi của đoàn công đoàn, người lao động.
Đổi mới công tác tuyên truyền, vận động góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng

Đổi mới công tác tuyên truyền, vận động góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng

Công tác tuyên truyền, vận động đoàn viên công đoàn, người lao động có vai trò quan trọng đối với việc góp phần tạo sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã hội. Ý nghĩa của hoạt động tuyên truyền, vận động này còn góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định, tiến bộ, tích cực lao động, học tập và công tác, góp phần hoàn thành các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, xây dựng giai cấp công nhân và tổ chức Công đoàn vững mạnh xứng đáng là lực lượng đi đầu trong sự nghiệp công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước.
Xem thêm